آلو یکی از تیره‌های ششگانه‌ی سرده‌ی پرونوس است که بر روی 4 گونه گیاه درختی و درختچه‌ای در ایران کشت می‌شود که هم مصرف غذایی و هم استفاده‌ی زینتی دارد. آلو از قدیمی ترین میوه‌های تابستانی به شمار می‌رود که با رنگ‌های متنوعی (از زرد روشن تا بنفش تیره) در طبیعت یافت می‌شود. این میوه مملو از ویتامین‌ها و آنتی اکسیدان‌های مفید است که برای سلامتی تن بسیار مفید بوده و در پیشگیری از بیماری‌های گوناگونی تاثیرگذار است. ویتامین‌های K و C و نیز پتاسیم، منگنز و مس، به وفور در آلو یافت می‌شود که ارزش غذایی آن را بالا می برد.
انواع مختلف آلو
در حالت کلی می توان آلوها را به دو دسته‌ی آلوهای اروپایی و آلوهای ژاپنی تقسیم‌بندی کرد. آلوهای رایج در ایران عموما از دسته‌ی آلوهای ژاپنی هستند. آلوهای ژاپنی تک‌هسته‌ای و گرد بوده و از نظر رنگ، شکل و اندازه دارای گونه‌های متفاوتی مانند آلو زرد (قطره طلا) آلوچه، آلوی قرمز و آلو سیاه است اما آلوهای اروپایی به لحاظ بصری کشیده ار هستند و انواعی مختلفی مانند کلیفرنیا، گراسیلیس و ماریتیما دارند. آلوهای اروپایی نیز در همان رنگ‌های ذکر شده دیده می‌شوند و شیرین‌تر بوده و ترشی کمتری دارند که از آن‌ها با عنوان آلو‌قندی در ایران نام برده می‌شود. آلوی فرانسوی و آلوی مکزیکی دو نوع کاملا متفاوت آلو محسوب می‌شوند، آلوی فرانسوی سبز رنگ بوده، ظاهری نزدیک به کشمش و طعمی شبیه عسل دارد. آلوی مکزیکی (مکزیکانا) نیز میوه‌ای با ظاهر گرد و رنگ سرخ داشته اما بسیار شیرین است. هر دو دسته‌ی کلی آلوها یا به شکل ساده (میوه و خشک شده) و یا به صورت خورشتی مورد مصرف قرار می‌گیرند.
خواص آلو
خواص آلو زرد
این نوع از آلو خواص ضد التهابی دارد ضمنا به بهبود عملکرد حافظه کوتاه مدت کمک می‌کند. به علت داشتن فنول خصوصا آنتوسیانین به بهبود سلامت ستخوان ها کمک کرده و مانع پوکی استخوان زودرس می‌شود ضمنا سبب عملکرد بهتر قلب می‌شده و سرعت شکل گیری بیماری هایی نظیر گرفتگی عروق را کاهش می‌دهد. این میوه به علت داشتن فیبر بالا سبب پاک‌سازی روده‌ها و مانع بیماری های روده‌ای خصوصا سرطان روده‌ی بزرگ می‌شود.
خواص آلو سیاه خشک
این محصول ارزش غذایی بسیار بالایی دارد چرا که سرشار از ویتامین A و برخی از انواع ویتامین‌های B می‌باشد و ضمنا طی خشک شدن آن، درصد پتاسیم، مس و منگنز آن نسبت به حجم و وزنش افزایش می‌یابد. از خواص آن می‌توان به کمک به درمان یبوست، کاهش قند خون و کارکرد بهتر قلب اشاره کرد که در این مورد با دیگر آلوها مشترک است اما مصرف بیش از پنج یا شش آلو و به همان وزن آلوی خشک می تواند مشکلاتی نظیر اسهال یا برهم خورد میزان قند خون اشاره کرد.
چرا آلو را خشک می‌کنیم؟
آلو دارای خواص خیلی زیادی است که خوردن آن برای سلامتی مفید می‌باشد و نیز به لحاظ طعم و مزه، لذیذ و چشیدنی است و در برخی غذاهای سنتی ایرانی استفاده می‌شود اما به دلایل زیستی-ژنتیکی این میوه که سبب می‌شود دوره‌ی رسیدن تا خراب شدن آن، بسیار کم بوده و فصل تاره بودنش کوتاه باشد، از قدیم‌الایام آن را خشک می‌کردند تا بتوانند در تمام طول سال به مصرف آن بپردازند و به عنوان طعم دهنده به غذا یا در کنار خشکبار و حتی به تنهایی مورد استفاده قرارش دهند.
رایج ترین مدل‌های خشک کردن آلو
خشک کردن در فر
در این روش اول آلو را شسته و سپس از وسط به دو نیم می‌کنیم تا هسته را خارج کنیم. بعد از آن آلو را با قطرهای مساوی برش می‌دهیم، سپس اسلایس‌ها را روی توری فلزی فر با فاصله می‌چینیم. یک سینی را هم زیر توری می‌گذاریم تا آب خارج شده از میوه‌ها روی آن بریزد و تبخیر شود. درجه‌ی فر را بین 175 تا 200 درجه قرار می‌دهیم و هر دو ساعت به آن‌ها سر می‌زنیم تا اگر سطح روی آن خشک شد فر را خاموش کنیم، این روش معمولا 8 ساعت در فر زمان می‌برد.
خشک کردن در آفتاب
پس از شست‌و‌شو و برش عرضی این میوه خشک عمده، خارج کردن هسته و اسلایس کردن آلو، آن را روی سطح سینی پخش می‌کنیم، روی سینی را با یک توری پارچه‌ای می‌پوشانیم تا میوه‌ها در دسترس حشرات نباشند. سپس آن را جلوی آفتاب و در معرض هوای آزاد قرار می‌دهیم تا خشک شود. شب‌ها به منظور شبنم نزدن، سینی را به داخل خانه باز می‌گردانیم، بسته به میزان رطوبت و دمای هوا، پروسه‌ی خشک شدن می‌تواند کوتاه یا طولانی شود، وقتی یک طرف کاملا خشک شد، اسلایس‌ها را وارونه می کنیم و عملیات را تکرار می‌نماییم.
خشک کردن به روش دودی
در این روش بهتر است از آلوهای گوشتی استفاده شود، بعد از مراحل همیشگی شستن، خارج کردن هسته و اسلایس نمودن، آن ها روی یک محفظه‌ی ثابت می‌چینیم، سپس مقداری گوگرد را زیر محفظه جمع کرده و آتش می‌زنیم تا با استفاده از حرارت و دودی که به وجود می‌آید، آلوها را نیمه‌خشک و دودی کنیم، پس از نیم ساعت آلوها را روی سینی می‌چینیم و جلوی نور مستقیم آفتاب قرار می‌دهیم تا طی زمان اندکی خشک شوند. در این روش، شیره‌ی موجود در آلو در آن باقی می‌ماند و رنگی شفاف و ظاهری زیباتر خواهد داشت.
خشک کردن با نمک
ساده‌ترین روشی که برای خشک کردن آلو وجود دارد خشک کردن آن با نمک و حرارت می‌باشد. در این روش که در تابستان میوه را بهتر عمل می‌آورد نیز در مراحل ابتدایی مشابه موارد بالا (شستن، خارج کردن هسته و اسلایس) عمل می‌کنیم سپس اسلایس‌ها را روی سطحی صاف چیده و روی آن ها نمک می‌ریزیم تا هم خوش طمع تر شده و هم باعث سود شدن آلو ها شود تا از فاسد شدن فوری آن‌ها جلوگیری به عمل آید. می‌توان آن‌ها را زیر نور آفتاب، در هوای آزاد یا روی بخاری، شوفاژ و غیره قرار داد تا سریع‌تر خشک شده و مصرف شوند.
تفاوت انواع آلوهای خشک شده
تفاوت‌های فیزیکی حاصل شده از انواع مختلف خشک کردن آلو بسیار ناچیز است و بیشترین تفاوت در طمع و مزه به وجود می‌آید چرا که خشک کردن به فرایند جداسازی آب از میوه گفته می‌شود و آلو با از دست دادن آب، دچار تغییرات شیمیایی و تغییر در میزان ویتامین های موجود در حجم مشخص می‌شود. بیشتر این تغییرات موجب شیرین‌تر شدن یا ترش‌تر شدن مزه‌ی میوه خشک شده می‌شود چرا که میزان فروکتوز (قند میوه) موجود در ترکیبات آن به نسبت‌های متفاوتی به همراه آب میوه بخار می‌شود. اگر میوه، طر فرایند خشک شدن قند بیشتری از دست بدهد کمی ترش‌تر شده و اگر قند کمی از آن خارج شود به شیرینی می‌زند که با توجه به روش های مختلف این میزان متفاوت خواهد بود.
طبع آلو خشک | آلو در طب سنتی
آلوی خشک شده، طبیعتی متفاوت با آلوی تازه از نظر طب سنتی ندارد. طبع هر دوی این گونه آلوها سرد است پس برای افرادی که طبعی گرم و خشک دارند بسیار مفید می‌باشد. برای افرادی که دارای طبع سرد هستند نیز پیشتهاد می‌شود تا این میوه را چه به صورت خشک و چه به صورت تازه به همراه عسل مصرف کنند. به هیچ وجه نباید آلو یا میوه‌هایی نظیر آن را از رژیم غذایی کنار گذاشت. چرا که بهره برداری بدن از مواد و خواص آن را محدود می‌کنیم. ممکن است این گونه تصور شود که قند موجود در آن‌ها باعث افزایش وزن می‌شود اما یک رژیم غذایی درست و مفید هرگز خوردن میوه‌ها و سبزیجات را محدود نمی کند.
Add a Comment